Nasze realizacje

Lista ważniejszych dokonań Fundacji Pomorska Inicjatywa Historyczna

Wśród celów statutowych naszej fundacji oprócz dokumentowania historii najnowszej, przywracania należnego miejsca działaniom dla odzyskania niepodległości i godności ludziom, którzy mieli odwagę przeciwstawić się totalitarnemu systemowi komunistycznemu są także działania edukacyjne wśród młodzieży oraz pomoc ludziom, bohaterom walki o niepodległą Polskę a znajdującym się dziś w trudnej sytuacji materialnej. Różnorodność podejmowanych przez naszą fundację działań przybliża lista ważniejszych dokonań FPIH w ostatnich 10 latach działalności:

  • Przygotowanie i cykliczne prowadzenie uroczystości rocznicowych strajku sierpniowego 1980 r. we współpracy i pod patronatem Prezydenta Gdyni – zebranie pierwszej listy uczestników strajków 1980 r. w zakładach Gdyni – dla przyznania honorowej odznaki „Bohaterom Sierpnia ’80 Gdynia”. Pierwsza edycja odbyła się w 2013 roku, w ramach obchodów 33 rocznicy strajków 1980 r. w Sali konferencyjnej Zarządu Portu Gdynia. Podczas niej Honorowe Odznaczenie otrzymało 120 uczestnikom strajków. Zaprezentowaliśmy również li tom albumu „Ludzie Sierpnia ’80 w Gdyni”. Do 2020 roku odznaczenie przyznano i wręczono 851 osobom;
  • Wystawy plenerowe oraz wystawy rotacyjne w szkołach ponadpodstawowych, przedstawiające etapy walki o wolność na Wybrzeżu od Grudnia ’70, poprzez opozycję demokratyczną lat siedemdziesiątych, Sierpień ’80 i Solidarność aż do odzyskania niepodległości (kilkaset ekspozycji w ciągu 8 lat);
  • Spotkania z żyjącymi świadkami historii i prelekcje w szkołach powiązane z pokazami multimedialnymi;
  • Pozyskiwanie i opracowywanie materiałów historycznych dokumentujących poszczególne etapy walki o odzyskanie niepodległości w celu utworzenia stałej ekspozycji i systematycznych publikacji archiwaliów;
  • Tematyczne pokazy filmów dokumentalnych z komentarzem uczestników wydarzeń z lat 1970, 1980 i stanu wojennego;
  • Opracowanie i wydanie książki przedstawiającej działania niepodległościowe na wybrzeżu w latach 80 XX wieku. A. Kołodziej i R. Zwiercan ,, … o godność i wolność. Po prostu… ” – dwa wydania.
  • Przygotowanie i realizacja Inscenizacji wydarzeń z Grudnia 1970 roku w Gdyni z udziałem kilkuset aktorów i statystów;
  • Sporządzanie dokładnej uporządkowanej dokumentacji w/w wydarzeń w formie filmowej oraz w formie nagranych i spisanych relacji. Notacje służą do opracowania publikacji książkowych oraz mają być źródłem do tworzenia filmów dokumentalnych. Duża część uczestników spotkań i konferencji to depozytariusze unikatowych świadectw przeszłości, nigdy dotąd nieutrwalonych a bezcennych dla narodowej świadomości historycznej i ogromnie ważnych dla badań historycznych;
  • Pomoc znajdującym się w niedostatku działaczom opozycyjnym z czasów zmagań o wolną Polskę. Ludziom zasłużonym w walce o wolność, którzy w wyniku swego zaangażowania tracili zdrowie, środki utrzymania i do dziś nie doczekali się rzeczywistej rekompensaty. Pozyskanie środków na wsparcie materialne kilkudziesięciu uczestników tamtych wydarzeń.
  • Opracowanie i prezentacja wystawy „Polegli w służbie Ojczyzny. Smoleńsk 2010″;
  • Opracowanie i budowa stałej wystawy „Gdyńskie drogi do Niepodległości” przy przystanku SKM Gdynia Stocznia;
  • Organizacja Ogólnopolskiej Konferencji Wydawnictw Niezależnych „Wydawnictwa Solidarności Walczącej na tle innych wydawnictw podziemnych w latach 80-tych” w Muzeum Miasta Gdyni;
  • Realizacja wystawy „Grudzień ’70 w Gdańsku i w Gdyni”. Czasowa ekspozycja w Gdańsku, ul. Doki 1, historyczna Sala BHP Stoczni Gdańskiej.
  • Opracowanie i prezentacja wystawy plenerowej „Dwa Grudnie”.
  • Zorganizowanie szeregu Sympozjów m.in. ,,Polskie Grudnie”, ,,Grudzień 70 Uniwersytet Robotniczy” oraz „Grudzień 81 – Wojna z narodem – lekcja patriotyzmu” w Muzeum Miasta Gdyni, a także „Polskie Grudnie” – Spotkanie z młodzieżą.
  • Przygotowanie i udział w uroczystościach 30 rocznicy powstania Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego – w ramach którego odbył się koncert zespołów rockowych w Klubie Parlament w Gdańsku, prezentacja spektaklu „SOR” w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, spotkanie z młodzieżą na scenie Letniej Teatru Wybrzeże w Sopocie oraz przygotowanie i prezentacja wystaw poświęconych RSA-w gmachu Uniwersytetu Gdańskiego oraz wersja plenerowa w Gdyni – Leszczynkach;
  • Wydanie pierwszej monografii p.t. ,,Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża” autorstwa Andrzeja Kołodzieja.
  • Cykliczne wydawanie od 2012 roku, kolejnych tomów albumu „Ludzie Sierpnia ’80 w Gdyni”. Do tej pory ukazało się 9 tomów.
  • Uroczysty Koncert w 32 rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych i 30 rocznicę utworzenia – ,,Solidarności Walczącej”;
  • Ili publikacja książki „Solidarność Walcząca oddział Trójmiasto” autorstwa Andrzeja Kołodzieja i Romana Zwiercana;
  • Publikacja książki „Antologia Prasy Solidarności Walczącej w Trójmieście” autorstwa Romana Zwiercana;
  • Organizacja Obchodów 32 rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i 30 rocznicy powstania „Solidarności Walczącej” – Sala Konferencyjna Zarządu Portu Gdynia przy ul. Rotterdamskiej 9, w Gdyni. dwudniowa Konferencja Organizacji Opozycyjnych i Podziemnych „Drogi do Niepodległości”, z udziałem 1200 osób z całej Polski;
  • Prowadzenie cyklicznego projektu „Warsztaty Historyczne” – dla młodzieży gdyńskich szkół.
  • Wystawa: ,,Pamięć Grudnia ’70 na ulicach Gdyni” w Urzędzie Miasta w Gdyni;
  • Projekcja filmu „Czarny Czwartek” dla uczniów Gdyńskich Liceów oraz spotkanie z reżyserem filmu panem Antonim Krauze i uczestnikami wydarzeń – Henrykiem Mierzejewskim i Jerzym Miotke w Multikinie w Gdyni;
  • Zainicjowanie i zorganizowanie uroczystości uhonorowania Odznaczeniami Państwowymi za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce blisko 150 działaczy organizacji niepodległościowych na Pomorzu przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej (w ciągu 7 lat);
  • Uruchomienie i sukcesywna rozbudowa portalu internetowego pod adresem: www.gdynia-1980.pl – elektronicznego katalogu posiadanych zbiorów, dokumentujących dokonania mieszkańców Gdyni w latach przełomu 1980-1981;
  • Stałe gromadzenie dokumentacji związanej z walką o wolność i niepodległość Polski, prowadzonej na terenie Gdyni i Pomorza w latach 1939-1989. Zbiory są bezpłatnie udostępniane w lokalu Fundacji.
  • Organizacja w Gdyni uroczystości 100-nej rocznicy urodzin księdza prałata Hilarego Jastaka. Budowa pomnika w centrum miasta, renowacja grobu, zorganizowanie konferencji, przygotowanie wystawy plenerowej, przygotowanie publikacji;
  • Prezentacja wystaw poświęconych Żołnierzom Wyklętym „V Wileńska Brygada AK” oraz „li Konspiracja” w Sopocie przed Urzędem Miasta – jako wkład Fundacji w obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
  • Z okazji 35-lecia podpisania Porozumień Sierpniowych i 33 rocznicy utworzenia – ,,Solidarności Walczącej” opracowanie i ekspozycja miasteczka wystawowego w centrum Gdyni. Na miasteczko składał się cykl wystaw ustawionych w kompleks obrazujący „Drogę do Wolności” – (,,Kontynuacja walki zbrojnej po 1945 roku – ,,V Brygada Wileńska”, ,,li konspiracja na Pomorzu-procesy stalinowskie”, ,,Grudzień ’70”, ,,Solidarna Gdynia”, ,,Solidarny Gdańsk”, ,,Solidarność Walcząca”, ,,Organizacje opozycyjne lat ’80 – ROPCiO, KOR, WZZ, Krąg Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego, RMP, KPN, SW, OKOR, PPN, FMW, LDPN Niepodległość, NZS”;
  • Cykl wykładów „Porozumienie czy zdrada elit” prezesa Fundacji – Andrzeja Kołodzieja, w USA- na zaproszenie Instytutu Polityki Światowej;
  • Przygotowanie i przeprowadzenie konkursu dla młodzieży szkolnej z regionu pomorskiego pt: ,,Czym jest dla mnie Dzień Niepodległości”. W finale konkursu „Mój dzień Niepodległości” zaprezentowano ponad 70 prac plastycznych a na scenie wystąpiło prawie 40 wokalistów;
  • Wystawa Kobiety Walczące, prezentująca kilkanaście działających w strukturach Solidarności Walczącej kobiet na Wybrzeżu;
  • Wystawa Solidarność Walcząca, prezentująca działalność struktur Solidarności Walczącej na Wybrzeżu;
  • Prowadzenie w Jastrzębiej Górze Ośrodka w którym Weterani działań na rzecz Niepodległego Bytu Państwa Polskiego mogą bezpłatnie spędzić kilkanaście dni w roku, odpoczywając w gronie podobnych im ludzi. Poza noclegiem i wyżywieniem beneficjenci mają zapewnioną opiekę koordynatora, który organizuje czas oraz aktywizuje seniorów. W programie każdego turnusu są wyjazdy do okolicznych miejsc Pamięci – między innymi do Piaśnicy w której Niemcy zamordowali kilkanaście tysięcy Polaków oraz do Muzeum Emigracji w Gdyni. Jedyną formą partycypacji uczestników w programie jest podzielenie się wspomnieniami, które archiwizujemy w formie filmowych notacji. Budujemy w ten sposób bazę wspomnień, która jest i będzie bogatym materiałem źródłowym dla obecnych i przyszłych badaczy historii. W 2015 roku przyjęliśmy 140 osób, w 2016 r. udało się zapewnić odpoczynek 248 weteranom. W 2017, 2018 i 2019 r. liczba ta została potrojona. W 2020 mimo późniejszego startu programu w związku z ograniczeniami spowodowanymi pandemią ilość weteranów korzystających z tej formy wsparcia nie uległa zmniejszeniu. Baza nagrań na dzisiaj to około 600 notacji, od nagrań kilkunastominutowych do ponad dziesięciogodzinnych.
  • Z okazji 35 rocznicy powstania Oddziału Solidarności Walczącej w Trójmieście zorganizowanie dwudniowych obchodów;
  • Inscenizacja konspiracyjnej drukarni Solidarności Walczącej w Gdyni, ukrytej za zamaskowanym wejściem w przedzielonym garażu. Drukarnia działała w latach 80, w wynajmowanym przez Małgorzatę Zwiercan domu w Kacku, na tzw. ,,Psiej górce”;
  • Konferencja pt. „Odpowiedzialność dowódców LWP za masakrę w grudniu 1970 roku na Wybrzeżu”;
  • Wystawa Plenerowa „Trzech Komandorów” prezentująca kulisy zbrodni sądowej popełnionej przez komunistyczne władze na dowódcach Marynarki Wojennej w grudniu 1952 roku;
  • Sesja naukowa pt. ,,Zaślubiny Polski z morzem. Traktat Wersalski” i towarzysząca jej wystawa;
  • Wystawa plenerowa „ Powrót Polski nad morze”;
  • Wystawa plenerowa „Niezłomni, Niepokorni”;
  • Wystawa plenerowa „100 lat niepodległości na Pomorzu”;
  • Wystawa plenerowa „Gdyński Sierpień”;
  • Konferencja „Geneza protestów robotniczych na Wybrzeżu . Strajk w gdyńskich zakładach pracy w sierpniu 1980 roku”;
  • Współorganizacja obchodów 40 rocznicy Sierpnia ’80 w Gdyni;
  • Koncert dla „Zwykłego Bohatera” – muzyczne podziękowanie uczestnikom protestów z 1980 roku.
  • Konferencja „Od konfrontacji do współpracy w drodze do Niepodległości”
  • Konferencja „Grudzień 1970 – komunistyczna zbrodnia w Gdyni”
  • Konferencja „li Konspiracja na Wybrzeżu w latach 1944-1956″
  • Wystawa stała „Muzeum Solidarności Walczącej” w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w dawnym areszcie w Warszawie przy ul. Rakowieckiej 37. Projekt zrealizowany został przez zespół pod kierunkiem wiceprezesa FPIH Romana Zwiercana w 19 salach na powierzchni ponad 400 m2
  • Wirtualny spacer po Muzeum Solidarności Walczącej
  • Ścieżka edukacyjna Trzciano – Straszewo – Pułkowice upamiętniająca zwycięstwo wojsk polskich nad wojskami szwedzkimi w bitwie pod Trzcianą 27 czerwca 1629 roku w ramach projektu wykonane zostały:
    • 3 kioski mulimedialne, z własnym zasilaniem, monitorem, mikrokomputerem oraz wyposażeniem w Trzcianie, Straszewie i Pułkowicach,
    • 3 totemy z Godłem Polski z 1620 roku,
    • 3 pulpity z opisem bitwy,
    • 3 maszty z flagą polską,
    • 3 zestawione łącza internetowe do obsługi kamer. W każdym kiosku zostały zainstalowane dwie kamery przesyłające i archiwizujące 11 niepożądane zdarzenia” które stanowią element zabezpieczenia całej instalacji,
    • 3 prezentacje. Filmy edukacyjne o długości ok. 5,5 minuty każdy. Do każdego filmu przygotowany został scenariusz oraz tekst dla lektora,
    • Medal pamiątkowy 11Tropiciel historii”,
    • Przypinka 11Śladami oręża polskiego”,
    • Komiks 11Bitwa Polaków ze Szwedami pod Trzcianą w 1629 roku”
    • Zakładka do strony internetowej www.trzciano.fundacja-pih.info wraz z formularzem akceptującym i zliczającym rejestrujące się za pomocą QR kodów osoby
  • Kolejny, IX już tom publikacji „Ludzie Sierpnia 80 w Gdyni”
  • Obchody 41 rocznicy powstania NSZZ „Solidarność” w Gdyni. W ramach projektu zrealizowane zostały
    • Konferencja 28 sierpnia 2021. Tematy: ,,Wpływ myśli narodowej i działaczy niepodległościowych na przebieg strajków, postulaty i powstanie NSZZ Solidarność” oraz „Rola NSZZ Solidarność w procesie obalania komunizmu. Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej”.
    • Konferencja 30 sierpnia 2021. Temat „Walka o pamięć – dorobek i spuścizna NSZZ Solidarność”
    • Uroczyste złożenie kwiatów pod pomnikiem Ofiar Grudnia ’70 r
    • Uroczystość wręczenia odznaczeń „Bohaterom Sierpnia ’80”. W programie m.in. prezentacja IX tomu albumu „Ludzie Sierpnia ’80 w Gdyni” autorstwa Małgorzaty Sokołowskiej oraz Roberta Chrzanowskiego.
    • Strajkowa biesiada i przekazanie uczestnikom IX tomu albumu „ Ludzie Sierpnia ’80 w Gdyni” autorstwa Małgorzaty Sokołowskiej oraz Roberta Chrzanowskiego.
    • ,,Polskie etosy” – solowy koncert lidera zespołu CONTRA MUN DUM Norberta „ Smoły ” Smolińskiego.
  • Upamiętnienie pierwszego ministra II RP śp. Jana Englicha poprzez ufundowanie i przygotowania na cmentarzu w Gdyni uroczystości odsłonięcia tablicy na grobie zasłużonego dla Polski
  • Wydanie książki „Słownik działaczy i współpracowników Solidarności Walczącej  1982-1990” – praca zbiorowa pod redakcją Romana Zwiercana
  • Wydanie książki „Ludzie Kornela” – autor Artur Adamski
  • Wydanie książki „Z dziejów Solidarności Walczącej i konspiracji niepodległościowej” – autor Artur Adamski
  • Wydanie książki „Kierunek: – Kornel Morawiecki”
  • Przygotowanie w Gdyni obchodów 40 -lecia powstania Solidarności Walczącej. W programie obchodów były m.in. debaty:
  • Historia pisma „Solidarność Walcząca” (Wrocław) (Andrzej Kisielewicz)
  • Rada Solidarności Walczącej (Paweł Falicki)
  • Wasyl Stus – poeta – zapomniany bohater Ukrainy?
  • Działalność wydawnicza SW – próba bilansu
  • Wsparcie przez SW opozycji w krajach bloku sowieckiego
  • Przygotowanie medalu pamiątkowego „40 lecie Solidarności Walczącej”. Otrzymało go ponad 700 osób podczas uroczystości we Wrocławiu, Gdyni i Warszawie
  • Przygotowanie i sfinansowanie uroczystej Gali wręczenia „Medali stulecia” oraz koncertu zespołu Sonanto, widowiska słowno muzycznego – w tym utworu skomponowanego specjalnie na tę uroczystość „Niosę Ciebie Polsko”
  • Organizacja spotkania integracyjnego dla działaczy i współpracowników SW na strzelnicy Dziki Gon w Gdańsku. Wszyscy uczestnicy, ponad 300 osób mieli możliwość strzelania z dwóch jednostek broni – pistoletu „Glock” oraz z broni długiej (AK-47 lub Ar-15)
  • Przygotowanie w Warszawie obchodów 40- lecia powstania Solidarności Walczącej. W programie obchodów były m.in. prelekcje: „Powstanie, Działalność i Struktura Organizacji Solidarność Walcząca” Andrzej Myc, oraz debata „Qvo Vadis Europo”?. Podczas uroczystości zostały wręczone odznaczenia państwowe przyznane przez Prezydenta Andrzeja Dudę        (62 szt.), Medale Stulecia przyznane przez Premiera (113 szt.), medale „Zasłużony dla kultury” nadane przez Wicepremiera, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowe Piotra Glińskiego (17 szt.)
  • Podsumowaniem uroczystości była msza polowa w namiocie na dziedzińcu Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.
  • Sporządzenie ponad 180 wniosków do Prezydenta RP o nadanie orderów zasłużonym działaczom opozycji, dawnym członkom i współpracownikom SW, 140 wniosków o nadanie Medali Stulecia oraz 17 wniosków do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o nadanie odznaki „Zasłużony dla Kultury”
  • Przygotowanie w Gdyni obchodów 42 rocznicy strajków sierpniowych w wyniku których powstał NSZZ „Solidarność”
  • Organizacja i prowadzenie w 2022 roku po raz 8 programu wsparcia dla dawnych działaczy opozycji antykomunistycznej
  • Drugie, uzupełnione o ponad 100 biogramów, wydanie książki „Słownik działaczy i współpracowników Solidarności Walczącej 1982-1990” – praca zbiorowa pod redakcją Romana Zwiercana
  • Wydanie X tomu albumu „Ludzie Sierpnia 80’ w Gdyni”

Organizacja Obchodów 100-lecia Stoczni Gdynia

Wydanie albumu z okazji obchodów 100-lecia Stoczni w Gdynia autorstwa Edmunda Pióra pt.” Historia Stoczni im. Komuny Paryskiej o Stoczni Gdynia S.A. Od początku jej istnienia, czyli od 1922 do jej zlikwidowania, czyli do roku 2009”.

Remont Mauzoleum rodu Janta-Połczyńskich herbu Bończa w Raciążu.