Obchody XXX lecia RSA – 17, 18 październik 2013

W 2013 roku mija 30 lat od czasu, gdy opublikowano manifest Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, który uznano za formalny początek Ruchu. Napisali go w VI 1983 Janusz P. Waluszko i Wojciech Jankowski, podpisali również Cezary Waluszko i Krzysztof Skiba. 
Z tej okazji Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna uczestniczy w przygotowaniu uroczystych obchodów XXX lecia RSA, pod wspólną nazwą „Jaskinia Wolności”, na które złożyły się m.in. koncert rockowy w Klubie Parlament w Gdańsku 17.10.2013, spektakl „SOR” w Teatrze Wybrzeze w Gdańsku 18.10.2013, spotkanie z młodziezą na Scenie Letniej Teatru Wybrzeze w Sopocie oraz wystawy. W projekcie wsparło nas Narodowe Centrum Kultury

Jedna z wystaw poświęconych RSA stanęła w gmachu Uniwersytetu Gdańskiego jako ilustracja do konferencji która odbędzie się również 17 i 18 października w auli Wydziału Historycznego UG.

Ruch Społeczeństwa Alternatywnego, grupa o charakterze neoanarchistycznym. W 2013 roku mija 30 lat od czasu, gdy opublikowano manifest Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, który uznano za formalny początek Ruchu. Napisali go w VI 1983 Janusz P. Waluszko i Wojciech Jankowski, podpisali również Cezary Waluszko i Krzysztof Skiba. 

Nazwa grupy była jednocześnie jej programem: ruch – jako luźna forma organizacji, społeczeństwa – ponieważ celem nie było zdobycie władzy politycznej, alternatywnego – co oznaczało sprzeciw wobec istniejącej rzeczywistości. RSA wywodził się ze środowiska młodzieży szkolnej I LO w Gdańsku, skupionego wokół pisma „Gilotyna”, wydawanego w 1982 pod zmienionym tytułem „Podaj Dalej”. Po 13 XII 1981 grupa pocz. weszła w skład struktur podziemnej „S”, jednak po zorganizowaniu w Gdańsku samodzielnej demonstracji pod szyldem „S” Wybrzeża 13 VI 1982 współpraca młodzieży z RKK „S” załamała się, co przyczyniło się do dalszej radykalizacji postaw i podjęcia decyzji o samodzielnej działalności. 10 IX 1983 ukazał się 1. nr dwutygodnika „Homek” (nast. miesięcznik i nieregularnik), zaczął działać regularnie klub dyskusyjny. Od wiosny 1984 członkowie RSA organizowali demonstracje uliczne oraz akcje ulotkowe wymierzone przeciw przymusowi służby wojskowej. Latem 1984 z inicjatywy RSA powstało Porozumienie Grup Niezależnych Wolność, w ramach którego współorganizowano demonstracje 1 V i 13 XI 1985. W tym okresie po raz pierwszy członkowie ruchu wystąpili publicznie z czarnymi flagami, będącymi ich znakiem rozpoznawczym. W VII 1985 z inspiracji RSA odbył się pierwszy „zlot młodzieży wegetującej” – Hyde Park w Złotej Górze, w którym udział wzięło ok. 200 osób. Akcja ulotkowa przeprowadzona na ulicach kilku miast, w tym na koncertach w Jarocinie i Mrągowie oraz wywiad wydrukowany na łamach „Przeglądu Politycznego” przyczyniły się do wzrostu popularności Ruchu, którego autonomiczne grupy pojawiły się w Szczecinie i Poznaniu. Po 1986 formuła RSA jako ruchu anarchistycznego okazała się zbyt radykalna. Część młodzieży zaczęła angażować się w pacyfistyczny Ruch WiP, inni preferowali formy apolityczne, takie jak kontrkulturowa Formacja Tranzytoryjna Totart. W V i VI 1988 RSA, Totart i część anarchistyczna WiP utworzyły Międzymiastówkę Anarchistyczną. Działacze RSA zaangażowali się w protesty ekologiczne, m.in. przeciwko budowie elektrowni jądrowej w Żarnowcu. Po 1989 RSA nie zaprzestał działalności, uznając, że nowy system na ma nic wspólnego z ideałami pierwszej „S” i jej programem Samorządnej Rzeczypospolitej.

Szacuje się, że w RSA działało w różnych okresach łącznie ok. 50 os. 1983-1990 RSA miał 7 przywódców, tzw. prowadzących: Janusz P. Waluszko, Wojciech Jankowski, Cezary Waluszko, Krzysztof Skiba, Zbigniew Stybel – („13lipca 1987 r. zatrzymany w poznaniu […] podpisał deklarację współpracy z SB, po czym został zwolniony.” – G. Berendt, K. Brzechczyn, Z. Stybel, J. Waluszko, Homek 1983 – 1990, Pismo ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, IPN Odział Gdańsk, Gdańsk 2013 s. 37)

Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna we współpracy z Narodowym Centrum Kultury

oraz uczestnikami wydarzeń sprzed lat, m.in. z Krzysztofem Skibą przygotowała również Koncert rockowy w klubie Parlament w Gdańsku  oraz spektakl p.t. „SOR” w Teatrze Wybrzeże .Serdecznie zapraszamy do udziału w uroczystościach.